Menkul kıymet tesisinin 18 aylık yolculuğu
2021 sonbaharında döviz kurlarında yaşanan sert yükselişler, 2022 yılına girerken ekonomi yönetiminin sert önlemler almasına neden oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 20 Aralık 2021 Pazartesi günü yapılan kabine toplantısının ardından
Akşam saatlerinde açıklanan Döviz Korumalı Mevduat uygulaması dövizdeki sert yükselişi tersine çevirdi. Dolar kuru birkaç günde 18 liradan 10 liraya düşse de kalıcı olmadı ve yeniden altüst oldu. Doların 17 lira seviyelerine doğru yönelmesi ekonomi yönetimini bir kez daha harekete geçirdi. 10 Haziran 2022’de güvenlik tesisi uygulamasının 18 aylık yolculuğu başladı.
Ekonomi yönetimi, 10 Haziran 2022’de yayımlanan tebliğiyle döviz mevduatları için Türk lirası cinsinden uzun vadeli sabit faizli menkul kıymet tesis edilmesini zorunlu hale getirdi. İlerleyen haftalarda Türk lirası mevduat dönüşüm oranında verilen hedefi tutturamayan bankalara getirilen menkul kıymet kurma zorunluluğuna kredi büyüme kriteri de eklendi. Buna göre, ekonomi yönetiminin belirlediği kredi büyüme oranını aşan bankalar, aştıkları fiyattan menkul kıymet kurmak zorunda kaldı. Ayrıca bankaların sağladığı ticari krediler için
Menkul kıymetler, belirledikleri faiz oranlarına göre tesis ediliyordu. Buna göre ticari kredilerde, Merkez Bankası yıllık bileşik referans faiz oranının 1,4 ila 1,8 katı arasında yıllık bileşik faizle kullandırılacak kredi tutarının yüzde 20’si, 1,8 katının üzerinde faizle kullandırılacak kredi fiyatlarının ise yüzde 90’ı menkul kıymetlerden oluşuyor. Kurulmasına karar verildi. Menkul kıymet kuruluşu uygulamasına getirilen bu kurallar, bankaların tam anlamıyla sabit faizli devlet iç borçlanmasını kullanabilecekleri anlamına geliyor.
Bu onların menkul kıymetlerine (DIBS) saldırmalarına neden oldu.
Mayıs 2022 itibarıyla 195 milyar lira civarında olan bankaların teminat tutarı hızla artarak Eylül 2022’de 450 milyar liraya, 2022 sonunda 640 milyar liraya, Haziran 2023’te ise 1 trilyon liraya ulaştı. Normalleşme adımlarıyla birlikte. Yeni ekonomi yönetiminin aldığı haziran ayından bu yana 1 trilyon lira civarında yatay bir seyir izliyor. Bu artışın enflasyondan mı yoksa bankaların menkul kıymet kalemlerindeki genel artıştan mı kaynaklandığını ayırt edebilmek için bankaların teminat olarak verdikleri menkul kıymetlerin ellerinde bulundurdukları menkul kıymetler toplamına oranına baktık. Grafikten de görüleceği üzere bankaların menkul kıymet kalemlerindeki artış tamamen menkul kıymet kuruluşu uygulaması nedeniyle teminat olarak aldıkları DİBS’lerden kaynaklanmaktadır. Bankaların teminat olarak verdikleri menkul kıymetlerin toplam menkul kıymetlere oranı 2022 yılı Mayıs ayına kadar yüzde 20-24 aralığında iken, 2022 yılı Mayıs ayının ortalarından itibaren hızlı ve sürekli bir artış göstermeye başlıyor. Bir yıllık dönemde yüzde 22 ila yüzde 60.
Türkiye’de Bloomberg Businessweek’ten bir haber daha!
Dünyanın en saygın ekonomi dergilerinden Bloomberg Businessweek, Bloomberg HT grubunun hazırladığı içeriğiyle artık Türkiye’de! Bloomberg Businessweek Türkiye, Türkiye’de ve küresel piyasalarda olup biten her şeyin, hisse senetlerinden para politikalarına kadar başka hiçbir yerde bulamayacağınız analiz ve içeriklerin, iş dünyasıyla özel röportajların yer aldığı e-dergi formatı ve yenilenen içeriğiyle yayında. temsilciler!
7 gün boyunca ücretsiz abone olarak tüm içeriklere erişmek için Buraya tıklayın.
