İlahi Anlatıcı: İlahi Perspektif nedir?

İlahi bakış açısı veya ilahi anlatıcı, hikayenin, hikayedeki tüm detayları bilen üçüncü bir kişi tarafından anlatıldığı edebi bir terimdir. İlahi anlatıcının en değerli avantajı tarafsız olması ve karakterlerin duygularından etkilenmemesidir.

İlahi bakış açısından anlatıcı, her karakterin zihninin derinliklerini görebilir. Bu raviler, olmuş ve olacak her şeyi bilir ve görürler. Ama yine de anlattığı olayların dışında kalıyor. Görülecek vaziyettedir. Olayların nasıl gelişeceğini biliyor.

İlahi perspektifte anlatıcı üçüncü şahıs olarak konuşur. Muharir dilini kullanır.

İlahi bakış açısının özellikleri şu şekilde açıklanabilir:

• Anlatıcı olayların içinde değil.

• Anlatıcı olaylara geniş bir perspektiften bakar.

• Anlatıcı, karakterin zihninin derinliklerini bilir, görür ve aktarır.

• Anlatıcı olayları anlatır. İstediği yerde özetler.

• Anlatıcı, kahramandan daha fazlasını bilir.

• Üçüncü şahıs anlatımı var.

• Yorum gücü diğer râvi türlerinden daha fazladır.

Erdem arkasına bakmadan yürüyordu. Sonluydu. Belli ki onu çok kızdırmışlar. Öfkesi her halinden belliydi. Hızlı hızlı yürüyor, eliyle garip bir hareket yapıyor ve aynı zamanda eve gittiklerinde ne yapacaklarını planlıyordu. İntikamını kesinlikle almalıydı. Bu onların başına asla gelmemeliydi. Önce Ahmet’i nasıl cezalandıracağını düşündü. Kesinlikle Ahmet’ten başlamalı diyordu kendi kendine. Çünkü ihaneti en çok onu mahvetmişti. Ancak Ahmet onun yıllardır can dostuydu. Yediği içtiği daha öteye gitmezdi. Nasıl oldu da bu kadar kanlı iki düşman oldular?’

Bu örnekte, ‘Açıkçası onu çok kızdırdılar.’ Cümle ilahi bakış açısını göstermektedir. Anlatıcı, karakterin komplo kurduğunu ve bu olmadan önce intikam alacağını bilir. Düşüncelere hakimdir.

Fikirlerinde ve duygularında hiçbir şey değişmedi. Bu gidişten memnun değil, bu yaşam tarzından da hoşlanmıyor, evine girip çıkanlardan da hoşlanmıyor; ancak karısına olan zaafından ya da başka sebeplerden iş çığırından çıktı, bir keresinde bu korkunç akıntıya kapıldı; Bu savunmalar, bu zayıflığın mazeretinden başka bir işe yaramaz.’

İlk cümleden itibaren ilahi bakış açısının özellikleri bu örnekte görülmektedir. Anlatıcı, karakterin fikir ve duygularının değişmediği, doyumsuzluğunun ve hoşlanmadığı durumlara hakimdir.